Lezing: “Misdaad en straf in het Land van Thorn”
Terug naar Geschied- en heemkundige kring "Het Land van Thorn"Maandag
27-10-2025 20:00
Zaal “Trefpunt 1711”, Steegputstraat 2, te Thorn
door Thieu Wieërs
Beschrijving
Spreker is meesterverteller Thieu Wieërs. In zijn vroeger leven was hij leraar wiskunde aan het college van de kruisheren te Maaseik. Zijn interesse in en onderzoek naar het verleden van al zijn voorouders en dus ook van hun leefwereld deed hem uitgroeien tot een bekend genealoog en kritisch streekhistoricus in en rond het grensgebied Maaseik-Weert-Meijel-Roermond en de Maas.
Verhalen van zijn vader (onderwijzer) over bokkenrijders in zijn geboortedorp Geistingen pasten bij dit alles. Bij zijn zoektochten in vele archieven ontdekte hij grote delen van het verloren gewaande dossier van deze bende. Dit alles werd verwerkt in het boek: ‘Wij zullen u met assen lonen’ (1985). In 2000 schreef hij voor de uitgeverij Waanders nr. 16 van ‘Waar is de tijd? Limburg; 1000 jaar Limburgers en hun misdaad en straf’. Bij de presentatie van de inventaris van het Hoofdgerecht Thorn op 29 januari 2010 verzorgde hij het deel: Was Severinus Geusen (uit Thorn) een bokkenrijder?
Aan de hand van enkele concrete gevallen zal Thieu de evolutie schetsen van misdaad, misdrijf en straf begaan in onze regio en van personen (daders en slachtoffers) uit dit gebied.
1. Een peys in Neeritter (1538) en de plaatsing van een zoenkruis.
2. De vrouwengratie in Thorn op 15 mei 1651 en voorschriften van het Concilie van Trente (1545-1563).
3. Pelgrimages naar Jeruzalem, Rome, Compostella, …..
4. De brandstichting in de Uffelselmolen en de moord op zijn dienstmeid door Jacobus Hallen, en de afhandeling (1726).
5. De “bokkenrijders” uit Thorn en Geistingen (1785), en die uit Neeroeteren (1790).
Met nog een verre uitloper hiervan in Antwerpen in 1793. Het grote verschil in de afhandeling bij de plaatselijke schepenbanken en later het Franse gerecht.
6. De terechtstelling van drie inwoners uit het kanton Maaseik in Luik met de guillotine (een primeur!) in 1798.
Kantoncommissaris Jan Mathijs Dodé uit Thorn noemt hen in zijn rapport “les chauffeurs”.
7. De wurgmoord op Anna Lameriks uit Thorn in 1822.
8. Een late brandbrief geschreven door Mathijs Verkennis uit Hunsel aan Simon Bullens uit Stramproy in 1822.
Bokkenrijder
Galg
Het zal niet alleen over de feiten, de slachtoffers en de daders gaan, maar ook over de schepenen, de abdis, de beul, … enz. Er zal ook gekeken worden “achter de coulissen” met even aandacht aan de familienamen in die tijd in onze regio.
Voor de drie Thorner “heksen” uit 1571: met name Mergh Cremers, Entken in den Wall en Trien Kroepels, is er geen tijd voorzien. Ze zouden ons te ver voeren (er zijn onvoldoende sterke bezemstelen) en blijven dus buiten beschouwing.
Wie tegenwoordig zegt “dat zou vroeger niet waar zijn geweest” zal bij het naar huis gaan beter weten. Niets bleef ons bespaard.
Entree: Leden gratis. Niet-leden: € 5