Gluren bij de buren.... Buggenum
Terug naar Geschied- en heemkundige kring "Het Land van Thorn"Dinsdag
04-07-2017 19:00
St. Aldegundiskerk, Dorpsstraat 38, Buggenum
“Vluchten” hoeft niet meer ...! “Van Buggenum moet je altijd terugkeren” of “In Buggenum is de koek aan één kant gebakken”
Beschrijving
Buggenum is een Maasdorp, ontstaan in de Maasdalrand aan een bocht van de toen nog vrij meanderende rivier de Maas. Met het grillige afvoerpatroon van deze regenrivier (van 10 m3/sec tot meer dan 3000 m3/sec) hebben de Buggenummers leren leven en de bijbehorende beperkingen naar hun hand gezet.
Gebouwd in de Maasdalrand betekende éénzijdige bebouwing aan de hoofdwegen, vrij uitzicht over het grazige Maasdal. Bij wassende Maas overstroomden al vrij snel de hoofdwegen en waren de woningen niet langer via de straatzijde te bereiken. De hoger gelegen achtererven boden uitkomst. Als een vorm van burenhulp bij de dagelijkse bezigheden (werk op het land, boodschappen, kerkbezoek) ontstond daar op de perceelsgrenen een stelsel van paden, parallel aan de hoofdwegen en verscholen gelegen. Cultuurhistorisch onderzoek heeft uitgewezen dat het padenstramien uitzonderlijk is en van grote cultuurhistorische betekenis.
Huis 'Malborgh' in Buggenum
Afbeelding afkomstig van Rijksmonumenten
Omzoomd door vruchtbare rivierklei was het dorp overwegend agrarisch; toen lagen alle (gemengde) boerenbedrijven in het dorp. Door schaalvergroting en specialisatie is het agrarisch karakter verschoven naar woondorp. Nu zijn nog 2 boerderijen als zodanig in bedrijf en liggen aan de rand van het voor het overige onbebouwde buitengebied. De aanleg van het Lateraalkanaal, met als bijkomende noodzaak het graven van het koelwaterkanaal ten behoeve van de elektriciteitscentrale, was de aanzet om een karakteristiek groepje woningen te slopen. Hiermee verdween feitelijk het directe contact van het dorp met de Maas. Op initiatief van de heemkunde is een drijvende brug in het kanaal gekomen.
De 2 watersnoden in de jaren negentig hadden als resultaat dat spoorslags kades werden aangelegd bij de bedreigde woonkernen. Voor Buggenum betekende dit een dijk dwars door het Buggenummer Broek, vanaf de spoordijk tot voorbij het dorp en de lijn van het koelwaterkanaal volgend.