Gluren bij de Buren … Sterksel
Terug naar Geschied- en heemkundige kring "Het Land van Thorn"Dinsdag
21-07-2015 19:00
Beukenlaan 1, Sterksel (Noord-Brabant)
Parkeersuggestie: rond de kerk is voldoende parkeergelegenheid aanwezig.
Beschrijving
Sterksel kan bogen op een unieke plaats in de dorpengeschiedenis
van Noord-Brabant. Hier werd voor het eerst een mineraal-associatie
van 850.000 tot 550.000 jaren geleden aangetroffen, die bekend werd
als de ‘Formatie van Sterksel’, waardoor kwam vast te staan, dat hier
de Rijn en de Maas stroomden. Sterksel werd een vrijheid, die in de
middeleeuwen in het bezit kwam van een abdij, de Abdij van Averbode,
waarmee het meer dan zeshonderd jaar een vaste band zou
hebben. En nota bene in de Franse tijd, toen de heerlijke rechten
overal werden afgeschaft, kwam de heerlijkheid Sterksel in het bezit
van de familie Pompen, die het 116 jaar in eigendom heeft gehad. Enkele
leden van deze familie vonden in Sterksel hun laatste rustplaats.
In 1914 volgde weer iets uitzonderlijks: de verkoop van deze heerlijkheid
aan een ‘Maatschappij’, die het dorp ruim tien jaar achtereen zou
ontginnen en exploiteren. In 1915 is hiervoor de akte opgesteld, nu,
in 2015, 100 jaar geleden.
Huize Sterksel
Afbeelding afkomstig van Flickr
Sterksel kreeg zeer grote boerenbedrijven,
een station, een Grand Hotel. In 1924 kwam plotseling de klap: de
Hanzebank ging failliet. Het gevolg was dat de N.V. Heerlijkheid Sterksel,
die hier geld voor de exploitatie had opgenomen, ook bankroet
ging en geliquideerd moest worden. Na de verplichte verkoop kwam
hier een boerengemeenschap tot stand met families uit vrijwel alle
provincies van Nederland, de bewoners begonnen met een eigen
weg- en waterschap, dat ook uniek is gebleven in Noord-Brabant.
Door dit alles is Sterksel door de eeuwen heen het meest merkwaardige
dorp, de meest unieke heerlijkheid van Brabant geworden, en -
omdat het niet tot de Acht Zaligheden van de Kempen behoort – is
het desalniettemin toch: een zaligheid apart.
Gelukkig is er nog veel te zien maar vooral te vertellen over Sterksel
door de eeuwen heen. Sterksel nodigt u van harte uit voor deze tocht
door haar boeiend verleden.